Een productiever leven

En toen, zo’n 11000 jaar geleden, veranderde het klimaat opnieuw. Het gebied van de vruchtbare halve maan werd droger. Daarmee kwam de voedselvoorziening van de toegenomen bevolking van jagers-verzamelaars nog verder onder druk te staan. En min of meer uit nood begonnen groepen de veldjes tarwe, rogge en andere gewassen uit te breiden en intensiever te bewerken. Het was hard werken, maar het leverde een grotere voedselzekerheid op. Het maakte een vaste verblijfplaats nodig en dat, in combinatie met die grotere voedselzekerheid, leidde tot meer kinderen en dus meer bevolkingsgroei. Dat vroeg om meer voedsel maar leverde tegelijkertijd meer arbeidskrachten. Bovendien bleek het nodig om de veldjes met voedingsgewassen te verdedigen tegen andere groepen, bijvoorbeeld jagers-verzamelaars die de stap naar landbouw nog niet hadden gemaakt en op een makkelijke manier dachten te profiteren van het werk van anderen. Dat alles vroeg om organisatie en daarmee was de eerste stap gezet die uiteindelijk naar wereldrijken en grote beschavingen zou leiden.

Maar eigenlijk was dit dus een stap die uit nood was geboren. Een gemakkelijk leven als jager-verzamelaar werd ingeruild voor een productiever maar moeilijker bestaan als landbouwer. En dat werpt een interessant licht op het Bijbelverhaal over Adam en Eva. Die werden immer ook verdreven uit een bestaan waarin ze moeiteloos alle vruchten uit de bomen konden plukken, en zij moesten weg uit de Hof van Eden “om de aardbodem te bewerken”. Het kan haast niet anders of Genesis 3 is een verhaal over de moeizame overgang van jager-verzamelaar naar landbouwer. Zo bezien begon de geschiedenis van de mensheid inderdaad met een verdrijving uit het paradijs.

© Otto Cox, 2009

Meer lezen

• J. Diamond: Guns, germs and steel, 1997, ISBN 0-09-930278-0 (Nederlandse titel: Zwaarden, Paarden & Ziektekiemen)

• S. Olson: Mapping human history – unravelling the mystery of Adam and Eve, 2002, ISBN 0-74756174-5

• Website: Atlas of the human Journey: https://genographic.nationalgeographic.com/genographic/lan/en/atlas.html

• Over bier als aanleiding voor landbouw: Josef. H. Reichhoff: Warum die Menschen sesshaft wurden, 2008, ISBN 978-3100629432

Tags: , ,

Leave a Reply

You can use these tags: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>